Магадгvй бvхий л салбарыг хамраад байгаа "хямрал"-аас болоод албан байгууллага, аж ахуйн нэгжийн санхvv дэнчигнэж байгаагаас тэр биз. Санхvvгээ яая даа гэж байж хvн нэмж авна гэж юу байх вэ. Тиймээс яах аргагvй хямрал ажлын байрыг булааж эхэллээ гэдэгт эвлэрэх хэрэгтэй болжээ.

Єнєєдрийн хэдэн мянган ажилгvй залуус, энэ жил тєгсєх 50 мянга гаруй оюутан хаанаас ажлын байр олохов. Тэднийгээ хаана шингээх вэ.
Улс орон хямраад, эдийн засаг нь сульдаад байгаа энэ vед ажлын байр хомсдоно гэдэг жинхэнэ хямрал юм гэж Европын улс орнууд vзээд байгаа. Одоо байгаа ажлын байрыг цомхотгохын оронд хадгалахыг ажил олгогчдод уриалж эдийн засгийн хєшvvргээр дэмжинэ гэж амласан удаатай. Харин манай улсын хувьд хямралыг яах вэ гэж олон улсын болон дотоодын хурал, зєвлєгєєн зохион байгуулаад гарах гарцаа олоогvй л байна. Ямар ч гэсэн салбар бvр л яах вэ гэсэн асуултын тэмдэгний ємнє сєгдєв. Харин ажилчин ангийн эрх ашгийг хамгаалах vvрэгтэй МVЭХ-ныхоны хувьд жижиг, дунд vйлдвэрлэл эрхлэгчтэй уулзан ажлын байраа бvv цомхотгооч. Та нар хvнээ халахгvй бол ажилгvйдэл газар авахгvй. Эдийн засагт ч халалт vvсэхгvй гэж тайлбарлан ухуулан явна. Гэвч тэдний "соёлын довтолгоо" нэг л vр єгєєжєє єгєхгvй л байна. Магадгvй ганц зориг байгаад эрх мэдлийн ташуургvй бол хэнд ч vгээ хэлж, гараа хєдєлгєж болдоггvйг мэдсэн байж болох талтай.

Нийслэлд єнєєгийн байдлаар хэдэн залуу лааз єшиглєн гудамж метрлэж байгааг тоолж гаргахад хvнд гэнэ. Яагаад гэвэл, улирлын чанартай болон хувиараа ажилладаг хvн олон учраас ажилгvй гээд бvртгэх хэцvv байдаг аж. Vндэсний статистикийн хорооноос єнгєрсєн оны сvvлчээс эхлэн ажлын байр хомсдон, ажилгvйдэл єсєх хандлагатай байна хэмээн мэдээлж байсан. Энэ мэдэгдэл цаг хугацаа єнгєрєх тусам бvр ч нотлогдож байх шиг. Хєдєлмєр, халамж vйлчилгээний газраас гаргасан єнгєрсєн хоёрдугаар сарын мэдээллээр тус газрын хэлтсvvдэд бvртгvvлсэн ажил идэвхтэй хайж байгаа ажилгvй иргэдийн тоо 33,2 мянгад хvрч, ажилгvйдлийн тєвшин 3,1 хувьтай гарчээ. Харин ємнєх оны мєн vетэй харьцуулах юм бол нийслэлд 6876 хvн ажилгvй байсан бол энэ оны хоёрдугаар сард 7471 хvн болж нэмэгдэж. Єєрєєр хэлбэл, 595 хvнээр нэмэгджээ гэсэн vг. Энэ нь мэдээж, єнєєх л хямрал даамжирснаас жижиг, дунд vйлдвэрvvд эхнээсээ хаалгаа барьж байгаагаас тэр.

Дээр нь энэ жил нарийн мэргэшсэн 50 мянга гаруй залуус ажил амьдралын гараагаа эхлэхээр ажлын байрны эрэлд гарна. Тэгэхээр бидний ганц найдвар "Vйлдвэржvvлэлтийг дэмжих жил". Хvнд, хєнгєн олон vйлдвэр байгуулагдан, хэдэн мянган залуус мэргэшилтэй, ажилтай болгоно гэсэн бас ч vгvй уриатай. Засгийн газраас хєрєнгє мєнгєє, хvнээ мэдээд зарлаж байгаа болохоор хийнэ чадна гэж зарласан байлгvй. Тийм болохоор олон залуу ажилтай болох байх аа гэдэгт итгэж сууя. Гэхдээ єнєєг хvртэл хаана, ямар vйлдвэр байгуулагдан, хэдэн хvн ажилтай золгох талаар тодорхой мэдээлэл цацаагvй л байгаа. Энэ талаар ХХААХVЯ-ны жижиг, дунд vйлдвэрлэлийг хариуцсан мэргэжилтнээс тодруулахад "Хувийн хэвшлийнхэнтэйгээ хамтарч ажиллах юм. Тєр дангаараа олон vйлдвэр байгуулан иргэдээ ажлаар хангана гэдэг хvнд. Яамны хувьд жижиг, дунд vйлдвэрлэлээ бодлогын хувьд дэмжин ажиллах юм" хэмээв.

Харин оюутан залуусаас энэ талаар асуухад "Мэргэжилтэй ч, мэргэжилгvй бай одоо ажил, цалингаа голох цаг биш ээ. Юмны vнэ нэмэгдэн, мєнгєгvй бол амьдрахад хvнд vед тааралдсан ажлаа л хийнэ." хэмээн хариулж байсан юм. Тэгэхээр залууст ажил хийе гэсэн хvсэл эрмэлзэл байна. Харин тэр ажлын байр нь хаана байна вэ.

Т.Баяр
Дугаар 073/652/