Түлхүүр ажилтнуудыг удаан тогтвортой ажиллуулах гэдэг нь бизнесийн амжилт, тогтвортой ажиллагаанд маш чухал үзүүлэлт болдог. Сайн ажилтныг тогтвортой ажиллуулах нь үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл ханамж, бүтээгдэхүүний борлуулалт, бусад ажилтнуудын сэтгэл ханамж, байгууллагын ажил төлөвлөлт зэрэгт маш сайн нөлөөтэй байдаг гэдгийг ихэнх менежерүүд хүлээн зөвшөөрдөг. 

Хэрэв менежерүүд эдгээр шалтгаануудыг сайн мэддэг юм бол яагаад шилдэг ажилтнууд ажлаасаа гарах нөхцөл байдал үүсдэг вэ?

Ажилтнууд ажлаас гарах нь мэдээж тохиолддог л зүйл. Гэхдээ байгууллагын хувьд шинэ ажилтныг хайх, сургах, дадлагажуулах гэх мэтчилэн зардал өндөртэй байдаг. Судалгаагаар дунд шатны менежер ажлаас гарахад байгууллагад түүний цалингийн 100%-тай тэнцэх хохирол гардаг байна. Удирдах албан тушаалтны хувьд түүнээс ч их. Жилийн цалингаас 2 дахин их хэмжээний алдагдал бий болгох чухал албан тушаалтнууд ч байдаг.

Хүний нөөцийн алдагдалтай шижилт хөдлгөөн нь танай байгууллагын хүний нөөцийн бодлогын алдааг харуулж байдаг. Хэрэв та чухал түлхүүр ажилтнаа алдсан бол тэр салбарт ажиллаж байгаа бусад ажилтнууд ч бас тийм бодолтой байгаа гэдэгт та эргэлзэх хэрэггүй. Ажлаас гарч байгаа хүнтэй уулзалт хийж судалгаа авах нь үлдэж байгаа ажилтнуудаа авч үлдэхэд маш чухал мэдээллийг танд өгнө. Та үүнээс илүү хэрэгтэй мэдээллийг олж чадахгүй.

Шилдэг ажилтнуудаа тогтвортой ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэх хамгийн шилдэг 10 зөвлөгөө:

1. Зарим менежментийн онолчдын судласнаар сэтгэл ханамжтай ажилтан өдөр тутам юу хийх ёстойгоо сайн мэддэг. Харин энэ хүлээлтийг өөрчилснөөр тодорхойгүй байдлыг үүсгэж эндээс стресс бий болдог. Ингэснээр ажилтнуудын итгэлтэй байдлыг алдагдуулж, ажлын амжилтгүй мэдрэмжийг төрүүлдэг. Гэхдээ ажлыг өөрчилж болохгүй гэсэн үг биш л дээ, өөрчлөлтийг маш тодорхой зааварчилгаагаар хийх буюу тухайн ажилтан өөрөөс нь яг юу хүсч байгааг маш тодорхой ойлгож байх ёстой.

2. Удирдлагын арга барил нь сайн ажилтныг тогтвортой ажиллахад маш чухал. Хүмүүс удирдлагаасаа болж ажлаас гарах нь байгууллага болон ажлын байрнаасаа болж гарахаасаа илүү байдаг. Удирдаж байгаа ажилтан зөвхөн сайн хүн байгаад зогсохгүй, ажилтнуудтайгаа ойр байж тэднээс юу хүсч байгаа тодорхой илэрхийлж ойлголцож байх нь чухал. Ажилтнуудад эвгүй сэтгэгдэл төрүүлэх удирдлах ажилтны үйлдэл бүр ажилтныг ажлаас гарах сэдлийг өгч байдаг. Хамгийн түгээмэл гардаг сэтгэл ханамжгүй байдлыг үүсгэгч шалтгаанууд :

• Хүлээлтийн тодорхой бус байдал
• Цалин урамшууллын тодорхойгүй байдал
• Ажлын гүйцэтгэлийн талаарх үнэлгээний тодорхойгүй байдал
• Товлосон уулзалт хэрэгжихгүй байх
• Ажилтны амжилт олж болох ажлын даалгаврын тодорхойгүй байдал

3. Ажилтны санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломж нь ажилтныг тогтвортой ажиллах түлхүүр үзүүлэлт байдаг. Танай байгууллагад ажилтнууд тань санаа бодлоо чөлөөтэй илэрхийлж, солилцож чаддаг уу? Тийм бол ажилтнууд шинэ санаануудыг төрүүлж, байнгын дэвшилт хөгжил рүү тэмүүлж байдаг. Харин үгүй бол тэд ажлаас гартлаа өөрийгөө асуудалд оруулахгүйн тулд дутагдлын хажуугаар дуугүй л өнгөрдөг гэсэн үг.

4. Идэвхитэй ажилтан өөрийн ажил үүргээс гадуур ажилд өөрийн хувь нэмрийг оруулахыг хүсдэг. Хэр олон ажилтан өөрийн ажил үүргээс гадуур ажил хийхэд бэлэн байдаг вэ? Та тэдний ур чадвар, туршлагыг судлаж үзээд хөнгөн ажлуудыг оноох хэрэгтэй. Жишээ нь нэгэн жижиг компанийн менежер байгууллагынхаа маркетингийн төлөвлөгөө, лого хийх ажил дээр гадны мэргэжилтнүүдийг хөлслөн авчээ. Харин тус компанийн 7 жилийн туршлагатай борлуулалтын ажилтан энэ ажилд өөрийн хувь нэмрийг оруулахыг хүссэн боловч менежер түүнийг тоосонгүй. Харин үүний үр дүнд борлуулалтын ажилтан ажлаасаа гарсан байна. Тэр ажилтны мэдлэг ур чадвар, туршлагыг компани нь үнэлээгүйгээс тухайн ажилтан өөр ажил хайх шалтгаан болжээ.

5. Шударга үнэлгээ, тэгш байдал нь үнэ цэнэтэй ажилтанг авч үлдэхэд чухал үзүүлэлт болдог. Нэгэн байгууллагад шинээр орсон борлуулалтын ажилтанд хамгийн амжилттай явж байгаа бүтээгдэхүүнийг хариуцуулж өгчээ. Харин хуучин ажилтнууд нь үүнийг тэдний ширээн дээрээс хоолыг нь булааж авсантай адилаар хүлээн авсан байна. Мэдээж хуучин ажилтнууд өөрсдөдөө гарах дараагийн боломжийг хүлээж байсан нь тодорхой.

Өөр бас нэгэн жишээн дээр сургууль төгсөөд 1, 2 жил болж байгаа залуу ажилтан 6 сарын дараа 20,000$-ийн нэмэлт урамшуулал авчээ. Мэдээж компани дотор нууц хадгалагдана гэж байхгүй, бусад ажилтнуудад энэ нь сөрөг сэдэлжүүлэлт болж байдаг байна. Жишээ нь таны ажилтнуудын дунд MBA зэрэгтэй, 10 жилийн туршлагатай, өөрийгөө компанидаа маш их хувь нэмэр оруулж байдаг гэж боддог ажилтан байг. Тэр хүн энэ залуу ажилтнаас бага цалин авч байгаагаа мэдэнгүүтээ шинэ ажил хайж эхлэнэ. Тэгдэггүй юм аа гэхэд л ажлын сэтгэл ханамж нилээн буурч, бүтээмжинд сөргөөр нөлөөлөх нь мэдээж.

6. Ажилтан ажил дээрээ алдаа гаргахад гол шалтгаан нь юу байдаг вэ? Ихэвчлэн хэрвээ ажилтан хийх ажлаа сайн мэддэг бол энэ асуултын хариу нь цаг хугацаа, хэрэгсэл, сургалт, ур чадвар. Ийм асуудлыг шийдвэрлэх хамгийн хялбар арга бол байгууллагаас ажил дээр алдаа гаргуулахгүйн тулд ажилтныг цаг хугацаа, хэрэгцээтэй хэрэгслүүд, сургалтаар байнга хангаж байх ёстой. Хэрэв тийм биш бол ажилтан тийм хангамжийг өгдөг газрыг л хайх болно.

7. Таны шилдэг ажилтнууд, таны цаашид тогтвортой ажиллуулахыг хүсч буй тэр ажилтнууд байнга шинэ боломжийг эрж хайж, өөрийгээ карьер, мэдлэг ур чадварын хувьд өсгөхийг тэмүүлж байдаг. Шинэ боломж нээгддэггүй, сургалт семинарт оролцох боломжгүй, шинэ юм сурах түүн дээрээ ярилцах боломж олддоггүй нөхцлийг тэд ялзарч байгаа үхээнц байдал мэтээр хүлээж авдаг. Карьерын өсөлтийн хэрэгцээ бүхий ажилтнууд танай байгууллагад байнга өсч дэвжих хэрэгцээгээ хангах боломжтой байх ёстой.

8. Ажлаас гарах ярилцлага дээр хамгийн түгээмэл гардаг гомдол бол тэдний удирдах албан тушаалтан тэдний байгаа гэдгийг огт мэддэггүй байсан гэх шалтгаан байдаг. Удирдах албан тушаалтан гэдэг нь жижиг компанийн хувьд Захирал, томоохон компаниудын хувьд салбарын дарга нарыг хэлж байгаа юм. Тусгайлан цаг гаргаж шинэ ажилтантай танилцаж, тэдний ур чадвар, хүсэл сонирхлыг судлаж мэдэж авах нь чухал. Ажилтнуудтайгаа тодорхой давтамжтай уулзаж бай. Танд илүү хэрэгтэй мэдээллүүд цуглаж та байгууллагынхаа судасны цохилтыг мэдрэх болно. Энэ нь ажилтнууддаа илүү үнэ цэнэтэй, тухтай мэдрэмж төрүүлэхэд туслах болно.

9. Нөхцөл байдал ямар ч байсан, ХЭЗЭЭ Ч, бүр ХЭЗЭЭ Ч битгий ажлаар нь эсвэл орлогоор нь сүрдүүл. Хэдийгээр төлөвлөсөн борлуулалтандаа хүрч чадахгүй бол салбар хаалгаа хаах ч байсан энэ урьдчилсан таамаглалаас шалтгаалан ажилтныг сүрдүүлэх нь буруу. Та тэр мэдээллийг яаж ч тайлбарласан, таны 100% зөв байсан ч ийм мэдээг сонссон таны хамгийн сайн ажилтан CV-ээ шинэчлэн бэлдэж эхлэх болно. Чухал мэдээллийг хүмүүсээс нуу гэж байгаа юм биш л дээ, гэхдээ хүмүүсийг тогтворгүй байдалд оруулах мэдээг хэлэхээсээ өмнө сайн бодох хэрэгтэй.

10. Таны ажилтан өөрийгөө удирдлагууддаа үнэлэгддэг, үнэ цэнэтэй гэдгээ байнга мэдэрч байх ёстой. Байнга баярлалаа гэж талархал илэрхийлэх хамгийн хялбар арга. Мөнгөн урамшуулал, бонус, бэлэг өгөх нь таны талархлыг улам хүндэтгэлтэйгээр харуулах болно. Ажлын гүйцэтгэлтэй холбоотой цалингийн нэмэгдэл, урамшууллын систем нь ажилтныг тогтвортой ажиллахад чухал нөлөөтэй. Албан тушаал томилолт, цалингийн нэмэгдэл, урамшууллын систем өдөр тутмын ажлын үнэлгээнээс хамаарч хэрхэн нэмэгдэж байгаа нь бүгдэд ойлгомжтой, шудрага үнэлгээтэй байх нь маш чухал. Ажил бол мөнгөтэй салшгүй холбоотой, ажилтан бүр орлогоо нэмэгдүүлэх хүсэлтэй байдаг гэдэгтэй та санал нийлэх байх.