2012.08.08

Бизнесийн байгууллага хүчирхэг байхын тулд манлайлагч нарыг олноор бэлдэхийг хүсдэг. Тэднийг сургаж, хөгжүүлж, манлайлагч хүнд байх ёстой зан чанар,хүсэл эрмэлзэл ийм байна, тийм байх ёстой хэмээн сургадаг.

Манлайлалын сургалт, дамжааг дүүргэсэн мянга мянган ажилтнууд манай улсад байна. Гэвч байдал төдийлөн (улаан зангиа зүүж, уран илтгэхээс цаашилсангүй) өөрчлөгдсөнгүй. Тэднийг хөгжүүлэхэд зарцуулсан цаг хугацаа, мөнгө санхүү үр өгөөжөө өгөхгүй байна. Шалтгаан нь юунд байна вэ? Шар толгойтой гадаад зөвлөхүүд дутсан уу, сургалт зохион байгуулсан барилга байгууламж нь илүү тохилог байх байсан юм болов уу?

Тэд мэргэжил эзэмшсэн боловч мэргэшээгүй байж, суралцсан боловч хөгжөөгүй байжээ. Бид (компанийн удирдлагууд) шинэ эрч хүч, манлайлал гэж юу болох тухай сурсан хэдий ч үр ашгийг нь гаргаж чадахгүй байна.

Бизнесийн орчинд мэргэжил, ур чадвар гэдэг зүйл маш чухал ч сурсанаа амьдралд хэрэгжүүлнэ гэдэг хамгаас чухал байдаг. Байгууллага үйлдэл бус үр дүнг чухалчилдаг.

Олон удирдлага сургалт хөгжил гэдэг зүйлийг лам багшаар ном уншуулахын адилаар сэтгэдэг. Арц хүж асааж, өглөг хандиваа өргөөд багшдаа бүхнийг даатгачихвал асуудал шийдвэрлэгдлээ гэж боддог. Хувь хүний шүтэх болон итгэл бишрэлийн хувьд энэ нь байж болох л зүйл байх. Харин байгууллагын хувьд, ажил хэргийн хувьд энэ нь огт өөр асуудал юм.

Учир нь олж авсан мэдлэг чадварыг хүн өөрөө ашиглаж, хэрэглэж байж л үр дүнг нь хүртэнэ. Ийм нэгэн шог яриа байдаг: Нэг их шүтлэг бишрэлтэй хүн өдөр бүр бурханаас баян болгож өгөхийг гуйдаг байж. Олон жил уйгагүй залбирч гуйсан боловч баян болсонгүй гэнэ. Тэгээд нэг өдөр бурхандаа “Бурханд үнэнч биш муу хүмүүс хүртэл баян болоод байхад олон жил үнэнчээр шүтэж, залбирсан намайг тоосонгүй” хэмээн гомдолложээ. Хариуд нь бурхан “Хүү минь чамайг баян болгох гэж би олон жил хичээлээ чи ядаж ганц удаа сугалаа сугалаач дээ” гэж гуйсан гэдэг.

Манлайлал гэдэг бол зөвхөн манлайлах тухай мэдлэг бус түүнийг бодитоор хэрэгжүүлсэний үр дүн юм.

Иймд бодитоор үлгэрлэн манлайлах ур чадвар бидэнд юу юунаас илүү хэрэгцээтэй байна. Өөрөө үлгэрлэн хийхгүй байж хийж байгаа, хийхээр чармайж байгаа нэгэнээ баалан муулахдаа гаргуун болжээ бид.

Харин хөгжсөн болон эрчимтэй хөгжиж байгаа улс орнуудыг харахад хийж байгаа нэгэндээ олноороо урам өгөн дэмжиж, хийсэн бүтээсэн, манлайлсан нэгнээ магтан сайшааж, үлгэрлэн алдаршуулж, улс нийгэмээрээ урамшин бахдаж байна. Зөвхөн бизнес гэж явцууралгүй хүн бүрийн мэдэх спортын уралдаан тэмцээнээс энэ бүхнийг харж болно. Хөл бөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс дөрөвдүгээр байрын шагнал авсан Өмнөд Солонгосын ард түмэн тухайн жилдээ эдийн засгийн өсөлтөө өмнөх жилүүдийнхээс 2-3 хувиар өсгөж байсан түүх байна.

Мөн их гүрнүүд болох АНУ, Хятад, Англи, ОХУ зэрэг улсууд олимпийн наадамд авсан медалаараа дэлхийд тэргүүлэхийн тулд байгаа бүхнээ дайчлан тэмцэлдэж байна. Учир нь бодитоор манлайлж тэргүүлж чадах юм бол улс орны урам зориг сэргэнэ, бүтээмж өсөж, хөгжил хурдасна гэдгийг тэд мэдэхийн дээдээр мэддэг учраас тэр юм. Тэд тэргүүлэгч гэдэг нэр хүндийг авахын эзэмшихэд шаардлагатай  нэг медалийн төлөө өрсөлдөгчдөө спортын ордон бариад өгчихийг ч үл үгүйсгэхээр, нийгэмд ялалтын үнэ цэнэ түүнээс ч ихийг өгдөгийг мэдэрсэн хүмүүс.

2008 оны Бээжингийн олимпоос анхны алтан медалаа авсан Монголчууд ганцхан сарын өмнөх хар мэдээнүүдийг мартаж жинхэнэ утгаараа хотол түмнээрээ баярлаж хөөрч чадсан. Энэ хөөр баярын эрч хүч, урам зориг одооч үргэлжилсээр байгаа. Монгол түмний энэ их урам зоригыг хөгжилд дэвшилд дайчилах хэрэгтэй байна. Монголын төлөөлөл спортод үлгэрлэн манлайлах эхлэлийг тавьсан, цаашид ч бүр олуулаа манлайлах болно. Их спортын аваргууд шигээ өөрсдийн ажил, амьдралдаа, хамт олныхоо өмнө үлгэрлэн манлайлцгаая залуус аа.

 2012.08.08

Монголын Хүний Нөөцийн Институт

Д.Бартанбаатар 

#HRBlogMongolia