Ажил үүргийн шинжилгээ гэдэг нь албан тушаалын онцлогыг тодорхойлох үүднээс мэдээлэл цуглуулж албан тушаалын төөрөгдүүлсэн шинж чанар, хүчин зүйлсийг ялган судалж шинжлэх үйл явц юм.

Хаана ажлын ачаалал бага, бүтээлч бус хүмүүсийн бөөгнөрөл байна тэнд хамгийн их хов живээр ажлаа хийдэг  гэсэн бичигдээгүй хууль байдаг. Энэ нь бидний эргэн тойронд байгаа бодит жишээгээр үргэлж батлагдаж байдаг билээ. Энэ агуулгыг сонирхолтойгоор илэрхийлсэн Гомбосүрэнгийн Галбадрахын нийтлэлийг та бүхэндээ хүргэж байна. Өмнө бид Г.Галбадрахын боловсролын системын талаарх нийлэлтийг өөрийнх нь зөвшөөрсөний дагуу бүрэн эхээр хүргэж байсан билээ.

“БОЛОВСРОЛ ЭЗЭМШСНЭЭР АМЬДРАЛАА ЗАЛГУУЛНА. ӨӨРИЙГӨӨ БОЛОВСРУУЛСНААР АМЖИЛТАНД ХҮРНЭ.” – Jim Rohn
Ихэнх хүмүүс сургуулиа төгсөөд  эсвэл ажилд ороо л бол боллоо гэж бодоод зүгээр урсгалаараа ямар ч хөгжиж дэвшсэн юмгүй олон жилийг ардаа өнгөрөөж зогсонги байдалд орох нь цөөнгүй. Ажилд орсон анхны хэдэн сар идэвхтэй юу хийх ёстой түүнийгээ сураад, цааш үргэлжлүүлэн суралцахаа зогсоож, анх ямар байсан хэдэн жилийн дараа яг тэр хэвээрээ өөрчлөгдөөгүй байх нь хэвийн үзэгдэл. Тэд ажилдаа өдрийн 8 цаг зарцуулдаг ч ажлаа хэрхэн сайжруулах тухай, тухайн ажлынхаа талбарт хэрхэн амжилтанд хүрэх талаар, хэрхэн орлогоо нэмэгдүүлэх талаар эсвэл хэрхэн байгууллага компанидаа ашигтай ажиллах зэрэгт санаа тавьж, хичээж чармайж байгаа хүн маш цөөхөн байдаг нь харамсалтай.

Улс орныг манлайлагч нь ямар хүмүүс байдаг талаар судалгаа хийсний үндсэн дээр
    * Blue collar: XIX зууны эхний үед бие бялдарын хөгжил сайтай хүнд хүчир ажилыг гардан хийдэг хүмүүс.
    * White collar: XIX зууны сүүл "physically laborious" буюу хүнд хөдөлмөр Blue collar - уудаас илүүгээр эрхлэдэг.
    * Gold collar : Энэхүү ангилалыг Blue White хоёрыг бодвол ховорхон хэрэглэгддэг. Маркетингийг олон нийт рүү хандуулахад хэрэглэгддэг. Мэдлэг боловсрол өндөр хүмүүсийг хэлнэ.
    * Diamond collar гэсэн ангилалтай байдаг.

Даяаршиж байгаа нийгэмд хэлгүй бол хөлгүй гэж их ярих болжээ. Бодоод үзэхээр үнэнч юм шиг. Гэхдээ хэтэрхий их туйлширч байгаа юм бишүү. Гадаад хэлнийг сурах хэрэгтэй гэж амтай болгон нь үг уралдан захиж хэлэх юм. Тэр хэлний хэрэгцээг нь хангах гээд өчнөөн олон гадаад хэлний тодотголтой сургууль, дамжаанууд үүд хаалгаа нээн хэдэн арван бор төгрөг халаасандаа хийсэн шиг маадгар сууна. Гэхдээ тэр сургууль, дамжааны нь үр дүн хаана гараад, гийгүүлээд байгааг нь сайн мэдэхгүй л юм. Хэл сурна гэдэг бол хувь хүний өөрийн хүсэл сонирхол, мэрийлт, чармайлт, хэрэгцээ шаардлагатай холбоотой биз. Тэрнээс биш албадан сургадаг зүйл биш гэдэгт итгэж суух юм. Дургүйд хүчгүй гэдэг биздээ.

Хэрэглэгчийнхээ зан үйлийг судла.

Манай хэрэглэгч хэн вэ, тэд хэдийд худалдаж авдаг вэ, тэд одоо хаана байна, юуг худалдан авахыг хүсэж байна вэ, хэрхэн худалдан авдаг вэ гэсэн олон асуултыг ар араас нь тавьж болно. Хамгийн гол нь ямар шалгуураар тэд шийдвэр гаргаж буйг бид бүрэн хэлж чадахгүй. Үүнийг хэрэглэгчийн “хар хайрцаг” гэнэ. Борлуулалтын танилцуулга буюу сэдэл өгөхөд хариу үйлдэл буюу худалдан авах шийдвэр гарна. Харин худалдан авагч яагаад худалдан авч байгаа, эсвэл авахгүй байгааг тайлбарлах хэцүү ч “үнэ”, “чанар”, “хугацаа” гэсэн гурван зүйлийг онцлон анхаардаг болохыг зан үйл судлаачид баталсан байдаг.

Та хэрвээ удирдагч хүн бол удирдаж буй хүнээ зэмлэх, шүүмжлэх шаардлага нэг бус удаа гардаг биз. Хүнд зэмлэл, шүүмжлэлийг хэлэх нь төвөгтэй байдаг. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд харилцаагаа эерэг байлгах ёстой юм. Удирдах ажилтаны хувьд ажилчидаа хүндэтгэдэг гэдгээ ойлгуулж байх шаардлагатай.Ингэх  юм бол ажилчид бүх хүчээрээ сайн ажилладаг. Та өөрийн удирдаж явуулж буй баг, байгууллагадаа хэр сайн  байгууллагын соёлыг бий болгоно, тэр хийрээрээ таны байгуулага, багийн харилцаа сайн байж,бүтээмж сайн байх болно.

Японы шилдэг компаниудад ажлын амжилтын нууц ба нуугдмал жор гэж байхгүй. Япон менежерийн хувьд хамгийн гол зорилт бол ажиллагчидтайгаа энгийн харилцаа тогтоож компанидаа єєрийн гэр орон шигээ хандах харьцаа бий болгох, ажилчид ба менежерүүдэд  нэгэн хувь заяатай улс гэдэг ойлголтыг бүрдүүлэх явдал ажээ. Японд үйлдвэрлэв номын хэсгээс... Японы шилдэг компаниудад ажлын амжилтын нууц ба нуугдмал жор гэж байхгүй. Япон менежерийн хувьд хамгийн гол зорилт бол ажиллагчидтайгаа энгийн харилцаа тогтоож компанидаа єєрийн гэр орон шигээ хандах харьцаа бий болгох, ажилчид ба менежерүүдэд  нэгэн хувь заяатай улс гэдэг ойлголтыг бүрдүүлэх явдал ажээ.

Манай өнөөдрийн бизнес болон бусад бүхий л салбарт хамгийн их ажиглагддаг зүйл бол тухайн салбарын хүн нь өөрөө тушаал ахисаар ахисаар тухайн байгууллагаа удирдах явдал нилээн байдаг. Уг нь бол миний бодлоор сайн менежер буюу аливааг зохион байгуулах, удирдах, бүгдийг гаднаас нь харж чаддаг хүн л удирдаад аваад явбал илүү амжилтанд, илүү ашигтай байж чадах юм шиг санагддаг. Жишээ нь эмч хүн бол хүнийг эдгээх л тухайгаа суралцсан болохоос бус яаж байгууллагыг удирдаж, яаж олон хүн нэгэн зэрэг эмчилдэг болох тухай мэдэхгүй л болов уу. Зарим хүмүүс үүний эсрэг саналтай байдаг л даа. Тэдний хамгийн түгээмэл хэлдэг зүйл бол “та энэ салбарын онцлогийг мэдэхгүй шүү дээ” гэдэг. Хүн л болсон хойно бүгдийг мэдэхгүй нь тодорхой. Гэхдээ тэр онцлогийг нь мэдэх, суралцахад шаардлагатай бага зэргийн хугацааг л гаргаад өгчихөд тухайн байгууллагыг илүү амжилтанд хөтөлж чадна гэж боддог юм.