Япон буюу капиталист нийгэмд ажлаа солих, ажилд орох гэж байгаа бол танд намтараа сайн дэлгэрэнгүйхэн бичих хэрэг гарна. Зүгээр нэг хэдэн хийсэн ажлуудын нэрийг жагсаачихсан байвал мэдээж болохгүй. Тэгэхдээ бас мэдээж нуршуу бол уншихаас залхуурах байлгүй.

Ерөнхийдөө намтарыг бичих формат нь янз бүр байдаг ч өөрийн чинь талаар бүрэн дүүрэн мэдээлэл өгөхөөрийг сонгоод эхлээд өөрийнхөө юу хийж таваргаж явсанаа дэлгэрэнгүй бич.

Рирекишогоо бичээд бэлдчихсэн бол ажлаа хайж эхэлнэдээ. Нэг бол ажилд зуучлагч агентад хандаад хий гэснийг нь хийгээд байх, эсвэл интернэтээр ажлын мэдээлэл хайх, эсвэл зэрэгцүүлсэн ч болно. Ажилд авах ажлын байрны мэдээлэлийг 求人情報(kyujin jouhou) гэдэг бөгөөд хэдэн арав, эсвэл зуун мэдээлэл унших хэрэг гарч магад. Тиймээс эхнээсээ мэдэхгүй үгнүүдээ хойш тавилгүй нэг бүрчлэн орчуулаад байх хэрэгтэй. Хэлний чинь мэдлэг дээшлэхээс гадна тэртэй тэргүй маш их хэрэглэгдэнэ.
Үзээд алдъя гэсэн компани руугаа 応募(oubo) буюу материалаа явуулах, өргөн барих, нэрээ дэвшүүлэх (нийлүүлээд ойлгоорой) нэг алхам байна.

Ажилд зуучлах агентууд болон ажил хайх сайтуудыг дэнша-нд явахдаа хаягийг нь бичээд авчихна биздээ. Өөрийнхөө харилцаж байсан зарим нэг мэддэг нэгийнхээ үйл ажиллагааны талаар бичье.

Recruit Agent гэдэг нэртэй агентад бүртгүүлсэнээр ажил хайх анхны алхам болсон гэж хэлж болно. Вэб сайтаар нь ороод бүртгүүлсэн ч болно, эсвэл 紹介(shyokai) буюу танилцуулгаар. Бүртгүүлсэнээс хойш тань руу майл бичиж байгаад нэг уулзалт хийнэ. Тэгээд очихоор чинь юу юу хийж байсан талаар шалгааж өгнөдөө. Хувийн болон ажлын намтарыг чинь яриулна. Худлаа юм ярьж байна уу, ажилд орсон гарсан хугацаа, нийгмийн даатгал төлж байсан эсэх, ямар ажилд ормоор байгаа, юу хийж чадах гээд ярилцана.

Ажлаа солих буюу 転職(tenshoku) хийхдээ өөрийн ашиглаж байсан тэншокү-г дэмжих сайтуудын талаар бичье. Тэгснээр ерөнхий дүр зураг харагдах болвуу.

Тэншокү сайт гэдэг нь ажил хайхтай холбоотой юм бүхнийг агуулсан нэг систем буюу программ ажиллаж байгаа гэдгийг эхлээд төсөөлөх хэрэгтэй.

Монголын бvх ард тvмнийг хошууруулдаг, ховсддог, ид шидтэй гэхэд багадахаар, аж амьдрал, урт наслахынх нь баталгаа, бэлгэдэл болдог гайхамшигт энэ эд... ингэхэд юу вэ?

1990 оны ардчилсан хувьсгал ёстои юмны нэг нь чухам энэ их одон медаль байсан гэдэгт би огтхон ч эргэлздэггvй юм. Хэрэв тэр vеийн коммунист хань нєхдєє дагасан бол шvv дээ. ОХУ-д энэ адармаатай vзэгдлийг орвонгоор нь шинэчилсэн, Дорнод Европт хvчингvй болгосон, хэрэв социализмын vеийн одон медалиа гаргаж зvvвэл шийтгэгдэх хууль ч заримд нь мєрдєж байна. Эдvгээ ганцхан манай Монгол, Хойд Солонгос хоёрт л цэцэглээстэй vлдсэн, хєгийн гэхэд хаашаа юм, солиорлын хэмжээнд очиж VЙЛЧИЛсээр байгаа тийм нэгэн vзэгдлийг би ховсдуулсан дэлхий дээрх хоёрхон vндэстний нэг нь бид гэж гарчиглалаа.

1936 онд БНМАУ-ын баатар цол бий болсон бєгєєд 1946 онд уг цол хvртэгсдэд олгох БНМАУ-ын баатарын “Алтан таван хошуу” медаль (одоо Монгол Улсын баатарын “Алтан таван хошуу” тэмдэг гэж нэрлэж байгаа),

Дэлхийн аливаа улс гүрэн төрийнхөө тусгаар тогтнолын билэг тэмдэг болсон улсын дээд шагналд одон медаль хэрэглэж ирсэн түүхт уламжлалтай байна. Манай ардын төрийн бэлгэдэл болсон одон медаль нь монголын тусгаар тогтнолын уламжлалт бэлэгдлийн зүйлсээс эх аван, ардын хувьсгалын жилүүдэд үүсэн хөгжиж, тус улсын шагналын системийн чухал бүрэлдэхүүн болж ирлээ.

1912 онд Монгол Улсын Гадаад явдлын яамны тэргvvн сайд Чин ван Ханддорж тэргvvтэй тєлєєлєгчид Хаант Орост айлчлахад II Николай хаан “Анна”-гийн тэргvvн зэрэг, “Станислав”-ын тэргvvн ба хоёрдугаар зэргийн эрдэнэ одонгоор шагнажээ. Чин ван Ханддорж vvнээс сэдэвлэн, тєрийн одон буй болгох тухай айлтгал Богд хаанд єргєжээ.

 
Олон жижиг бизнесийн эздийн хувьд өрсөлдөхүйц тэтгэмж тусламжийн багц бий болгохоос авхуулаад байнга өөрчлөгддөг засгийн газрын дүрэм журмыг мөрдөх хүртэл ажил олгогчийн янз бүрийн үүрэг хариуцлагыг хэрэгжүүлэх нь нэлээн ядаргаатай ажил билээ. Том бизнесээс ялгаатай нь жижиг компаниуд эдгээр асуудлыг хариуцах тусгай хүний нөөцийн хэлтэстэй байх зардлыг дийлдэггүй. Үүний дүнд эдгээр үүрэг хариуцлага эзэнд өөрт нь ногддог. Гэвч эздэд эдгээр үүрэг хариуцлагыг үр дүнтэй гүйцэтгэх цаг зав, туршлага байдаггүй.