Танай байгууллага нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хэр их сайн дурын ажил зохион байгуулдаг вэ?
HRM / ХНМ
.Дасан зохицолын хөтөлбөр компанид ажилтан сонгон шалгаруулж авах үйл явцтай нягт холбоотой байдаг учир юуны түрүүнд энэхүү салбарт компаний баримтлах бодлогын талаар дурьдах ёстой.
Компани өөрийн хүний нөөцийн өсөлт хөгжилд ихээхэн анхаарал тавьдаг. Гаднаас шинэ ажилтан сонгон шалгаруулж авахдаа зөвхөн анхан шатны (staff) ажлын байранд авдаг. Үүний тулд санхүүгийн чиглэлийн их, дээд сургууль, жишээ нь МГУ, ГAУ, Санхүүгийн Академийн төгсөгчдөөс мэргэжлийн бэлтгэл хангасан болон англи хэлний өндөр мэдлэгтэй хүмүүсийг сонгон шалгаруулдаг. Бид ажлын туршлагатай хүмүүсийг авахаас илүүтэйгээр шинэ хүмүүст “Эрнст энд Янг” компанид ажиллах дадлага, туршлагыг ажил, сургалтын үйл явцын үр дүнд суулгахыг чухалчилж үздэг
Ажил хайж байгаа хүн ажлын ярилцлагад уригдана гэдэг нь ажилд орох
хичээл зүтгэл нь амжилттай явагдаж байгааг илэрхийлж байгаа боловч
өөрийгөө ажилд орох олон үе шатуудын зөвхөн нэг шатанд нь явж байгаа
гэдгээ байнга санах хэрэгтэй. Үнэндээ, ажлын ярилцлага нь сонгон
шалгаруулалтын нэг хэсэг боловч өөрөө маш олон үе шаттай процесс юм.
Процесс гэдгийг нь тодруулбал, ярилцлагын үе шат маань яг тэд байх
ёстой гэж хуульчлагдаагүй учраас ажил горилогч тухайн орохыг хүсэж буй
ажлын байрны онцлогоос шалтгаалж хоероос дөрвөн үе шаттай ажлын
ярилцлагад орох тохиолдол бий.
“Human capital” буюу хүний капитал гэсэн ухагдахуун эдийн засаг, улс
төр, нийгэм соёлын аль ч салбарт хэрэглэгдэх болжээ. 1960-аад он хүртэл
хүнийг капитал гэж үзэхээс дэлхийн ихэнх эдийн засагч, эрдэмтэд
цааргалж байсан ч тухайн улс орны эдийн засгийн хөгжилд хүн хамгийн
чухал үүрэг гүйцэтгэдэг гэдгийг эртнээс тодорхолж байсан билээ. Адам
Смит “ Yндэстнүүдийн баялаг, түүний эх сурвалж” бүтээлдээ боловсролын
ач холбогдлыг хэдэнтээ онцлон тэмдэглэсэн байдаг. Тухайлбал, “хүн
боловсрох, суралцах, туслахаар ажиллах үедээ олж эзэмшсэн авьяас,
чадвар нь бодит зардалтай байдаг бөгөөд тэр нь тухайн хүнд хамаарагдах
тогтмол капитал болно. Тэдгээр авьяас чадвар нь тухайн хүний баялаг,
хөрөнгө хуримтлуулах хэрэгсэл болох ба улмаар, тухайн нийгмийн баялгийг
бүрдүүлнэ.” гэжээ.
Заавал мэргэжил эзэмших ёстой юу? Мэргэжилгүй бол чи ажилд авах юм уу
тэгвэл би заавал диплом өвөртлөх шаардлага алга ш дээ. Гэсэн яриа хаа
сайгүй тэнүүлчилнэ. Үнэхээр мэргэжилгүй юм чинь ажилд орох хэцүү шүү
дээ тэгээд л гутлаа чирж гудамж метрлэх болно. Тэрний оронд аль нэг их,
дээд сургуульд тоо бөглөж явсан нь дээр байх гэж хэн хүнгүй боддог
болсон.
Байгууллагын соёлд байгууллагын ерөнхий үнэт зүйлс, баримтлах үзэл, нормууд багтдаг бөгөөд эдгээр нь ажилтанууд ба байгууллагыг нэгдмэл болгодог.
Байгууллагын соёл ажилтануудыг хөгжүүлж, байгууллагаасаа суралцах боломжийг олгож байдаг. Мөн байгууллагад өрнөж байгаа бүх үйл явцад хариуцлага хүлээлгэдэг, коммуникацийн ач холбогдлыг мэдрүүлдэг, байгууллагын тогтвортой байдал, ажлын хяналт ба нэгдмэл зорилго, чиглэлийн үндэс суурь болж байдаг.
Т. Дийл ба А. Кеннеди (T.Deal & A.Kennedy, corporate Cultures, the Rites and Rituals of Corporate Life, 1988) нарын тодорхойлсноор:
-2008 / 10 / 12
.Дасан зохицолын хөтөлбөр компанид ажилтан сонгон шалгаруулж авах үйл явцтай нягт холбоотой байдаг учир юуны түрүүнд энэхүү салбарт компаний баримтлах бодлогын талаар дурьдах ёстой.Компани өөрийн хүний нөөцийн өсөлт хөгжилд ихээхэн анхаарал тавьдаг. Гаднаас шинэ ажилтан сонгон шалгаруулж авахдаа зөвхөн анхан шатны (staff) ажлын байранд авдаг. Үүний тулд санхүүгийн чиглэлийн их, дээд сургууль, жишээ нь МГУ, ГAУ, Санхүүгийн Академийн төгсөгчдөөс мэргэжлийн бэлтгэл хангасан болон англи хэлний өндөр мэдлэгтэй хүмүүсийг сонгон шалгаруулдаг. Бид ажлын туршлагатай хүмүүсийг авахаас илүүтэйгээр шинэ хүмүүст “Эрнст энд Янг” компанид ажиллах дадлага, туршлагыг ажил, сургалтын үйл явцын үр дүнд суулгахыг чухалчилж үздэг
-2008 / 10 / 12
Ажил хайж байгаа хүн ажлын ярилцлагад уригдана гэдэг нь ажилд орох
хичээл зүтгэл нь амжилттай явагдаж байгааг илэрхийлж байгаа боловч
өөрийгөө ажилд орох олон үе шатуудын зөвхөн нэг шатанд нь явж байгаа
гэдгээ байнга санах хэрэгтэй. Үнэндээ, ажлын ярилцлага нь сонгон
шалгаруулалтын нэг хэсэг боловч өөрөө маш олон үе шаттай процесс юм.
Процесс гэдгийг нь тодруулбал, ярилцлагын үе шат маань яг тэд байх
ёстой гэж хуульчлагдаагүй учраас ажил горилогч тухайн орохыг хүсэж буй
ажлын байрны онцлогоос шалтгаалж хоероос дөрвөн үе шаттай ажлын
ярилцлагад орох тохиолдол бий.
-2008 / 10 / 12
“Human capital” буюу хүний капитал гэсэн ухагдахуун эдийн засаг, улс
төр, нийгэм соёлын аль ч салбарт хэрэглэгдэх болжээ. 1960-аад он хүртэл
хүнийг капитал гэж үзэхээс дэлхийн ихэнх эдийн засагч, эрдэмтэд
цааргалж байсан ч тухайн улс орны эдийн засгийн хөгжилд хүн хамгийн
чухал үүрэг гүйцэтгэдэг гэдгийг эртнээс тодорхолж байсан билээ. Адам
Смит “ Yндэстнүүдийн баялаг, түүний эх сурвалж” бүтээлдээ боловсролын
ач холбогдлыг хэдэнтээ онцлон тэмдэглэсэн байдаг. Тухайлбал, “хүн
боловсрох, суралцах, туслахаар ажиллах үедээ олж эзэмшсэн авьяас,
чадвар нь бодит зардалтай байдаг бөгөөд тэр нь тухайн хүнд хамаарагдах
тогтмол капитал болно. Тэдгээр авьяас чадвар нь тухайн хүний баялаг,
хөрөнгө хуримтлуулах хэрэгсэл болох ба улмаар, тухайн нийгмийн баялгийг
бүрдүүлнэ.” гэжээ.
-2008 / 10 / 12
Заавал мэргэжил эзэмших ёстой юу? Мэргэжилгүй бол чи ажилд авах юм уу
тэгвэл би заавал диплом өвөртлөх шаардлага алга ш дээ. Гэсэн яриа хаа
сайгүй тэнүүлчилнэ. Үнэхээр мэргэжилгүй юм чинь ажилд орох хэцүү шүү
дээ тэгээд л гутлаа чирж гудамж метрлэх болно. Тэрний оронд аль нэг их,
дээд сургуульд тоо бөглөж явсан нь дээр байх гэж хэн хүнгүй боддог
болсон.
-2008 / 10 / 12
Байгууллагын соёлд байгууллагын ерөнхий үнэт зүйлс, баримтлах үзэл, нормууд багтдаг бөгөөд эдгээр нь ажилтанууд ба байгууллагыг нэгдмэл болгодог.
Байгууллагын соёл ажилтануудыг хөгжүүлж, байгууллагаасаа суралцах боломжийг олгож байдаг. Мөн байгууллагад өрнөж байгаа бүх үйл явцад хариуцлага хүлээлгэдэг, коммуникацийн ач холбогдлыг мэдрүүлдэг, байгууллагын тогтвортой байдал, ажлын хяналт ба нэгдмэл зорилго, чиглэлийн үндэс суурь болж байдаг.
Т. Дийл ба А. Кеннеди (T.Deal & A.Kennedy, corporate Cultures, the Rites and Rituals of Corporate Life, 1988) нарын тодорхойлсноор:
HR Фото
