Энэ оронд чинь ажилгүй бол амьдралгүй хойно, ялангуяа гадаад оюутнуудад бол сургалтын төлбөр, орон байр, гээд л өч төчнөөн зардал гардаг болохоор, яалт ч үгүй 2 ажил хавсаргаж хийхгүй бол болохгүй хорвоо байна аа. Тиймээс сүүлийн хэдэн долоо хоног, мөн ч их сонин сэтгүүл эргүүллээ, нэлээн ч олон газраар орлоо, нэлээн ч удаан интернет-ээр ажил хайлаа. Ээ дээ, гүэй мөн ярвигтай эд юмаа, энэ ажил хайх гэдэг чинь. Нөгөө хуримтлуулсан хэдэн бор төгрөг маань цөөрөөд болдгүй, нөгөө сургалтын төлбөр, байрны мөнгөө цаг тухайд нь төлмөөр байдаг гээд л үнэн дарамттай юм билээ. Гэхдээ яах вэ зайлуул, Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ гэгчээр бас нэлээд хэдэн газар өргөгдлөө өгсний үр дүнд, саяхнаас ганц, нэг газрууд нь утас цохиж ярилцлаганд урьж байх юм. Тэгээд эндээсээ урамшиж, ажил хайхад хэрэг болчихмоор, анхаарууштай хэдэн мэдээллийг доор сийрүүлэн бичлээ.

XIX зууны төгсгөл ХХ зууны эхээр өвөрлөгчид амьдарч, туурвиж байсан монгол найрагч Равжаагийн Хишигбат “Хаад харцас гэдэгт язгуурын ялгаа үгүй, хар толгойтой хүн бүхэн нэгэн адил бөлгөө” хэмээн шүлэглэсэн бий. “Тэнгэр бурхан хүний дээр хүнийг бий болгоогүй. Хүний дор ч өөр хүнийг бүтээгээгүй. Тэнгэр бурхан хүнийг бүтээхдээ бүгдэд нь адил ижил байр суурь, эрх мэдэл олгосон. Үүнийг хүний төрөлхийн эрх тэгш ёс гэж үздэг. Монгол Улсын Үндсэн хуульд хүн бүр хууль шүүхийн өмнө эрх тэгш байхаар заасан нь хүний төрөлх язгуур эрх тэгш ёсыг хуульчлан тунхагласан хэрэг. Гэхдээ л хүний нийгэмд цэцэн мунхаг, баян хоосон, дарга түшмэл, энгийн ард бүгд бий. Хүмүүсийн амьдрал өдөр, шөнө мэт ялгаатай. Манайд баян ядуугийн ялгаа жил ирэх тусам холдож байна. Яагаад тийм байдаг юм бэ? Түүний учир жанцан тодорхой. Эртний сударт “Хүмүүн суралцахгүй бол ухаан үгүй. Ухаан үгүй бол балай тэнэг” гэж бичжээ. Өөрөөр хэлбэл ухаант хүн, тэнэг хүн хоёрын ялгаа зөрүү нь суралцсан эс суралцсан хоёроороо шийдэгдэх ажээ.

Цаг хугацааны эрхээр бид ахин нэгэн шинэ жилтэй золгож байна.  Шинэ жилийн босгон дээр бид өнгөрсөн жил юу хийж бүтээснээ эргэн харж эргэцүүлдэг нь дараа ондоо илүү амжилттай байхын эхлэл юм. Маш олон хүн шинэ жилдээ  “ илүүдэл жингээсээ салах, санхүүгийн боломжоо дээшлүүлэх, гэр бүлийнхэнтэй харилцаагаа сайжруулах гэх мэт олон шийдвэрийг дор бүрнээ гаргаж байдаг...  Харин хүний нөөцийн менежерүүдийн хувьд гаргах шийдвэр нь өөр. Байгууллагын амжилт бүтээлийг бодитоор үнэлэх нь өнгөрсөн жилийн хамгийн сайн тал болон бид юун дээр алдаж, юунаас сургамж авах талаар эргэцүүлэхэд сургамж болно. Энэ нь нэг ёсондоо байгууллагад дараа жил ямар өөрчлөлтийг хийхийг танд хэлж өгнө.

Эхлээд “хүмүүн” гэгч энэ бодгаль материйн барагдашгүй их хүч нөөц рүү өнгийе. Хүний тархийг биеийн жинд нь харьцуулж үзвэл хүнээс том, лут тархитай амьд биет амьтан ертөнц дээр байхгүй. Хүний тархи их, бага, дунд, уртавтар гэсэн 4 бүрдэлтэй,  их тархи нь хоорондоо хоршиж ажилладаг хоёр тал бөмбөлөгөөс бүрдэх ба түүнийг бид баруун тархи, зүүн тархи гэж энгийнээр нэрлэдэг. Хүн эхээс төрөхдөө л 100 тэрбум идэвхтэй мэдрэлийн эстэй төрдөг бол сармагчин 10 тэрбум, хулгана 5 сая, ялаа 100 мянга гэхчлэн биологийн талаас нь авч үздэг.

"Өсөхөөс сурсан үндсэн хэл мартаж болшгүй соёл" - Хүний соёлын нэгэн хэмжүүр бол яах аргагүй тухайн хүний хэл ярианы соёл. Тэгвэл монгол хүн таны хэл ярианы соёлыг илэрхийлэх Монгол хэлээрээ та хэр зөв зөв ярьж, өөрийн бодол санаагаа илэрхийлж байна вэ?
Хэл соёл гэдэг цаг үеэ даган байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Цаг хугацааны машин байгаад бид 800 жилийн өмнөх Чингисийн байтугай саяхны Богд хаант Монгол Улсад очиход л харь хүн мэт ярьж ойлголцоход хүндрэл учирна. Мэдээж одооны дутуу алсан гэдэг шиг дутуу хагас англи хэлтэй хүмүүсийн хэлдгээр "Ярихаар нь ойлгоод байх юм, даанч өөрөө ярихаар нэг л болдоггүй" гэдэг л болно.

Өнөөдөр та нар хойч үе харин ирээдүйд өнгөрсөн үе болно гэж Стив Жобс нэгэн сургуулийн оюутнуудтай уулзалт хийх үеэрээ хэлжээ. Апплэ компанийг 1976 онд үүсгэн байгуулж, орчин үеийн хамгийн хүндтнй брэнд болгож чадсан Стив Жобс ертөницийн мөнх бусыг үзүүлээд хэдхэн хонож байна. Дэлхий даяараа суут хүний гэгээн дурсгалыг хүндэтгэн эмгэнэн гашуудаж буй энэ өдөр хоногуудад “Өөр мэдээ” түүний оюутнуудад ярьж өгсөн 3 түүхийг хөрвүүлэн хүргэж байна. Тэрээр Стэнфордын их сургуулийн оюутнуудтай уулзалт хийхдээ эдгээр түүхийг хүүрнэсэн юм. Та бүхэнд өөрийнхөө амьдралын 3 түүхийг ярьж өгье. Энд гайхалтай гэх зүйл байхгүй жирийн л 3 түүх.

Энэ асуултанд хүмүүс янз бүрээр хариулдаг. Зарим хүмүүс шууд л өөрийнхөө сарын үндсэн цалин буюу албан тушаалын цалингийнхаа хэмжээг хэлдэг бол зарим нь үндсэн цалин дээрээ нэмэгдэл, хөлс, нэмэгдэл, шагнал урамшуулал, хоол, унааны олговрынхоо дүнг нэмж хэлдэг. Гэтэл зарим хүмүүс яг гар дээрээ авдаг мөнгөнийхөө дүнг хэлдэг. Харин цалингаасаа хэдэн төгрөгийг яагаад, ямар хувь хэмжээгээр юуны татвар, шимтгэлд суутгуулаад Таны гар дээр ийм хэмжээний мөнгө ирж байна вэ гэсэн асуултад хүн бүр тодорхой хариулт өгч чадах болов уу? Тэгвэл энэ нь ажилтан Таны зайлшгүй мэдэж байх ёстой зүйл шүү гэдгийг сануулмаар байна.

Судалгааны зорилго: Үйлчилгээний  хэмжээнд мөрдөгдөж байгаа удирдлагын чиг үүргийн шинжилгээ  хийхэд шаардлагатай мэдээллийн эх үүсвэрийг бий болгоход оршино.

Тайлан гэдэг бол судалгааны болон төслийн ажлын нэг хэсэг бөгөөд албан ёсны хэлбэрээр бичигдэнэ. Тайлан нь дотроо тодорхой цаг хугацаа өнгөрөх бүрд тогтмол гардаг явцын гэж байхаас гана бүх ажил дууссаны дараа гарах эцсийн буюу багц гэж байж болно. Тайлан нь тухайн ажлын явц, хүрсэн үр дүн, цаашид хэрхэх талаар нарийвчлан тайланасан байдлаар, энгийн хэлбэрээр бүтэцлэгдэнэ. Дараагийн хэсгээс та судалгааны бүтээлийн тайланг бичих бүтцийг харах бөгөөд бусад тайлангууд араах бүх хэсгүүдийг агуулах шаардлагагүй.